બાંધકામ માટે સર્વેમાં લેવલિંગ અંગેની સમજણ

ડાયરેક્ટ લેવલિંગમાં બે બિંદુઓની વચ્ચે ઊંચાઈના તફાવતને માપવા માટે લેવલિંગ ઇન્સ્ટ્રૂમેન્ટનો ઉપયોગ થાય છે, જેમ કે, સ્પિરિટ લેવલ કે થીયોડોલાઇટ. આ ઇન્સ્ટ્રૂમેન્ટને એક ટ્રાઇપોડ પર લગાવવામાં આવે છે અને વિવિધ જગ્યાઓએ ક્રમબદ્ધ રીતે તૈનાત કરવામાં આવેલા સ્ટાફ દ્વારા રીડિંગ લેવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિ ઊંચાઈનું સચોટ માપ પૂરું પાડે છે અને સમતળ આધારની સ્થાપના કરવા માટે બાંધકામમાં તેને સર્વસામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.

2. ટ્રિગોનોમેટ્રિક લેવલિંગ

ટ્રિગોનોમેટ્રિક લેવલિંગમાં ઊંચાઈના તફાવતને નિર્ધારિત કરવા માટે એન્ગ્યુલર મેઝરમેન્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને અંતરની ગણતરી કરવામાં આવે છે. જાણમાં હોય તેવા સંદર્ભ બિંદુએથી કોણને માપીને અને અંતરની ગણતરી કરીને સર્વેયરો અલગ-અલગ બિંદુએથી ઊંચાઈને નિર્ધારિત કરી શકે છે. આ પદ્ધતિ મોટા પાયે સર્વે હાથ ધરવા માટે ઉપયોગી છે, જેમાં ડાયરેક્ટ મેઝરમેન્ટ લેવું વ્યવહારુ નથી.

3. બેરોમેટ્રિક લેવલિંગ

બેરોમેટ્રિક લેવલિંગ ઊંચાઈના તફાવતનો અંદાજ કાઢવા માટે વાતાવરણીય દબાણને માપવા પર નિર્ભર છે. અલગ-અલગ સ્થળોએ રહેલા હવાના દબાણની સરખામણી કરીને સર્વેયરો ઊંચાઈનો તફાવત કાઢી શકે છે. આ પદ્ધતિ અન્ય પ્રકારોની સરખામણીએ ખાસ સચોટ નથી પરંતુ જ્યાં અન્ય સાધનો ઉપલબ્ધ નથી તેવા અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં તે ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે છે.

4. સ્ટેડિયા લેવલિંગ

સ્ટેડિયા લેવલિંગમાં સ્ટેડિયા રોડ (સળિયા) અને થીયોડોલાઇટ કે ટોટલ સ્ટેશનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સ્ટેડિયા રોડ પર ક્રમિક ચિહ્નો લાગેલા હોય છે અને આ ઇન્સ્ટ્રૂમેન્ટ ઊંચાઈના તફાવતની ગણતરી કરવા માટે આ ચિહ્નોની વચ્ચેના અંતરને માપે છે. આ પદ્ધતિ લાંબા અંતરોએ ઊંચાઈને ઝડપથી માપવા માટે ઉપયોગી છે તથા તેને સામાન્ય રીતે સર્વે હાથ ધરવા અને નકશો તૈયાર કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.

સર્વેમાં લેવલિંગના ફાયદા કયા છે?

સર્વેમાં લેવલિંગના ઘણાં ફાયદા છે, જે બાંધકામના પ્રોજેક્ટની સફળતા માટે ખૂબ જ આવશ્યક છેઃ

1) સચોટતાની ખાતરી કરે છે

લેવલિંગ જમીનની ઊંચાઈનું સચોટ માપ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે, જે સ્થિર અને સમતળ ફાઉન્ડેશન નાંખવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સચોટ લેવલિંગ માળખાકીય સમસ્યાઓ કે બાંધકામ દરમિયાન ખોટી ગોઠવણ જેવી ભૂલો થતી અટકાવે છે.

2) માળખાકીય સમસ્યાઓને અટકાવે છેઃ

બાંધકામની સાઇટ સમતળ છે તેની ખાતરી કરવાથી તિરાડો પડવી, ફ્લોર ઊંચાનીચા થઈ જવા કે ફાઉન્ડેશન ખરાબ થઈ જવા જેવી ભવિષ્યમાં થનારી માળખાકીય સમસ્યાઓના જોખમને ઘણાં અંશે ઘટાડી શકાય છે. સમતળ ફાઉન્ડેશન માળખાંની એકંદર અખંડિતતા અને લાંબી આવરદાને સપોર્ટ પૂરો પાડે છે.

3) સલામતી વધારે છે

યોગ્ય લેવલિંગ ખાતરી કરે છે કે બાંધકામની સાઇટ સ્થિર અને સલામત હોય, અકસ્માતો અને માળખું ખરાબ થઈ જવાના જોખમો ઓછાં હોય. તે કામ કરવાના સલામત માહોલની રચના કરવામાં મદદરૂપ થાય છે તથા એ વાતની ખાતરી કરે છે કે તે તૈયાર થયેલું માળખું સલામતીના ધોરણોને અનુરૂપ હોય.

4) ડ્રેનેજને સુધારે છે

લેવલિંગ જમીનના યોગ્ય ગ્રેડિંગની ખાતરી કરે છે, જે અસરકારક ડ્રેનેજ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. સારી ડ્રેનેજ ફાઉન્ડેશનની આસપાસ પાણી જમા થતું અટકાવે છે, વળી, જો તેમ થાય તો ધોવાણ થઈ શકે છે, ફાઉન્ડેશન નબળું પડી શકે છે કે પાણી સંબંધિત અન્ય નુકસાન થઈ શકે છે.

5) ખર્ચ બચાવે છે

સચોટ લેવલિંગ બાંધકામ દરમિયાન અને બાંધકામ પછી સુધારાઓ કે ફેરફારોની જરૂરિયાત શક્ય એટલી ઘટાડીને ખર્ચો બચાવે છે. તે ફરીથી કરવી પડતી ખર્ચાળ કામગીરીઓને ટાળે છે અને એ વાતની ખાતરી કરે છે કે પ્રોજેક્ટ અનપેક્ષિત વિલંબ વગર સરળતાથી આગળ વધે.

6) યોગ્ય આયોજનને સપોર્ટ કરે છે

લેવલિંગ કરવાથી જરૂરી ડેટા પ્રાપ્ત થાય છે, જે બાંધકામના પ્રોજેક્ટના યોગ્ય આયોજન અને ડીઝાઇન કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. તેની મદદથી એન્જિનીયરો અને આર્કિટેક્ટ સચોટ બ્લ્યુપ્રિન્ટ અને ડીઝાઇન તૈયાર કરી શકે છે, જેમાં સાઇટની સચોટ ટોપોગ્રાફીને ધ્યાન પર લેવામાં આવે છે.