बांधकामातील शोअरिंग: १२ प्रकार स्पष्ट केले आहेत

शोरिंग बांधकाम ही एक तात्पुरती आधार प्रणाली आहे जी बांधकाम प्रकल्पांमध्ये कोसळणे किंवा स्ट्रक्चरमधील अस्थिरता टाळण्यासाठी वापरली जाते. मोठ्या प्रमाणात प्रकल्पांवर काम करताना, विशेषतः उत्खनन करताना किंवा विद्यमान स्ट्रक्चरमध्ये बदल करताना सुरक्षितता राखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. भिंती, खांब किंवा खाचांना आधार देऊन, बांधकामातील शोरिंग प्रणाली इमारत प्रक्रिया सुरळीत आणि सुरक्षितपणे चालूराहील खात्री करते.

शोरिंगचे १२ वेगवेगळे प्रकार

बांधकामात शोरिंगचे १२ मूलभूत प्रकार आहेत:

१. एच आणि आय-बीम शोरिंग

एच आणि आय-बीम शोरिंग बांधकामात उत्खनन स्थळांना आधार देण्यासाठी जमिनीत घातल्या जाणाऱ्या स्टील बीमचा वापर केला जातो. हे बीम बहुतेकदा उभ्या स्थितीत ठेवलेले असतात आणि मर्यादित जागा असलेल्या दाट शहरी वातावरणात खोल उत्खननासाठी आदर्श असतात. बीमचा पुन्हा वापर केला जाऊ शकतो, ज्यामुळे ते अनेक प्रकल्पांसाठी एक किफायतशीर पर्याय बनतात.

२. सेकंट पाइल शोरिंग

सेकंट पाइल शोरिंग बांधकाम ही एक पद्धत आहे जिथे इंटरलॉकिंग काँक्रीटचे ढिगारे बसवून एक सतत भिंत तयार केली जाते. हे तंत्र पाणी साचलेल्या भागात अत्यंत प्रभावी आहे कारण ते भूजलात प्रवेश रोखते. हे सामान्यतः खोल उत्खननासाठी वापरले जाते, विशेषतः शहरी वातावरणात जिथे जागेच्या कमतरतेमुळे उभ्या उत्खननाची आवश्यकता असते.

३. कंटिन्यूअस पाइल शोरिंग

या प्रकारच्या बांधकाम शोरिंगमध्ये पाइल एकमेकांच्या जवळ ठेवणे समाविष्ट आहे परंतु त्यामध्ये थोडे अंतर असते. ही पद्धत उत्खनन दरम्यान मातीला आधार देण्यासाठी योग्य आहे आणि सामान्यतः अशा प्रकल्पांमध्ये वापरली जाते जिथे जमिनीची स्थिती स्थिर असते. पाइलमधील अंतरांमुळे भूजलाचा काही प्रमाणात प्रवाह होतो, ज्यामुळे ते पाणी साचलेल्या जागांसाठी कमी आदर्श ठरते.

४. शीट पाइल्स

शीट पाइल्स हे लांब, पातळ स्टीलचे पत्रे असतात जे अडथळा निर्माण करण्यासाठी जमिनीत रोवले जातात. ते बहुतेकदा वॉटरफ्रंट शोरिंग बांधकामात किंवा जिथे माती धारणा आवश्यक असते तिथे वापरले जातात. शीटचे पाइल्सचे अनेक उपयोग आहेत आणि ते लवकर बसवता येतात, ज्यामुळे ते तात्पुरत्या शोरिंग सोल्यूशन्ससाठी एक लोकप्रिय पर्याय ठरतात.

५. डायाफ्राम वॉल्स

डायफ्राम भिंती म्हणजे जमिनीत खोलवर बांधलेल्या प्रबलित काँक्रीटच्या भिंती. त्यांचा वापर कायमस्वरूपी भिंती म्हणून किंवा बोगदे आणि तळघरांसारख्या मोठ्या स्ट्रक्चरसाठी फाउंडेशन म्हणून केला जातो. डायफ्राम भिंती अत्यंत टिकाऊ असतात आणि मोठ्या प्रमाणात भार सहन करू शकतात, ज्यामुळे त्या मोठ्या प्रमाणात पायाभूत सुविधा प्रकल्पांसाठी आदर्श बनतात.

६. रेकिंग शोरिंग

रेकिंग कन्स्ट्रक्शन शोरिंगमध्ये अँगल सपोर्ट किंवा रेकर्स असतात, जे स्ट्रक्चर आणि जमिनीला चिकटून राहतात. बांधकामात अशा प्रकारच्या शोरिंगचा वापर झुकलेल्या किंवा कोसळण्याच्या धोक्यात असलेल्या भिंतींना आधार देण्याची आवश्यकता असते तेव्हा केला जातो. रेकिंग शोरिंगमुळे अखंडतेला तडजोड झालेल्या स्ट्रक्चरना स्थिरता मिळते.

७. हायड्रॉलिक शोरिंग

हायड्रॉलिक शोरिंग बांधकामात हायड्रॉलिक पिस्टनचा वापर करून धातूच्या प्लेट्स खाचांच्या भिंतींवर दाबल्या जातात, ज्यामुळे कोसळण्यापासून बचाव होतो. ही प्रणाली अत्यंत समायोज्य आणि जलद स्थापित करण्यायोग्य आहे, ज्यामुळे ती खंदक कामांसाठी आदर्श बनते. हायड्रॉलिक शोरिंग देखील पुन्हा वापरता येण्याजोगे आहे, ज्यामुळे ते पुनरावृत्ती होणाऱ्या कामांसाठी एक किफायतशीर उपाय ठरते.

८. सॉइल नेल शोरिंग

सॉइल नेलच्या बांधकामासाठी शोरिंगमध्ये स्टीलच्या बार (खिळे) वापरून माती मजबूत करणे समाविष्ट आहे जे जमिनीत खोदले जाते आणि काँक्रीट किंवा शॉटक्रीट फेसिंगच्या ब्लॉकने सुरक्षित केले जाते. हे तंत्र उतार आणि राखीव भिंती स्थिर करते. हे विशेषतः उंच उतार किंवा सैल माती असलेल्या भागात उपयुक्त आहे.

९. टिंबर शोरिंग

टिंबर शोरिंगचे बांधकाम ही सर्वात जुनी पद्धत आहे, ज्यामध्ये खाचा किंवा स्ट्रक्चरना आधार देण्यासाठी लाकडी बीम्स आणि फळ्या वापरल्या जातात. जरी आधुनिक बांधकामांमध्ये या प्रकारचे शोरिंग कमी सामान्य असले तरी, ते अजूनही लहान प्रकल्पांमध्ये किंवा जिथे पारंपारिक पद्धतींना प्राधान्य दिले जाते तिथे वापरले जातात. लाकडी किनाऱ्याचे काम अत्यंत सानुकूल करण्यायोग्य आहे परंतु ते धातू किंवा काँक्रीटच्या पर्यायांपेक्षा कमी टिकाऊ आहे.

१०. डेड शोरिंग

डेड शोरिंगमध्ये कोसळण्यापासून रोखण्यासाठी थेट लोडखाली उभे आधार ठेवले जातात. इमारतींच्या दुरुस्ती किंवा बदलादरम्यान, विशेषतः भिंती काढताना किंवा बदलताना याचा वापर केला जातो. काम सुरू असताना डेड शोरिंगमुळे रचना स्थिर राहते याची खात्री होते.

११. फ्लाइंग शोरिंग

फ्लाइंग शोरिंगचा वापर समांतर भिंतींना आधार देण्यासाठी केला जातो जिथे त्यांच्यामधील जमिनीची जागेमध्ये व्यत्यय येत नाही. भिंतींमध्ये आडवे आधार दिले जातात, ज्यामुळे एक पूल तयार होतो जो खालील जमिनीत अडथळा न आणता स्थिरता प्रदान करतो. हे तंत्र बहुतेकदा दाट शहरी भागात वापरले जाते.

१२.न्यूमॅटिक शोरिंग

खाच्याच्या भिंती स्थिर करण्यासाठी न्यूमॅटिक शोरिंग हवेच्या दाबाचा वापर करते. ही पद्धत जलद वापरता येते आणि सामान्यतः सैल किंवा वाळूची माती असलेल्या भागात वापरली जाते जिथे इतर विविध प्रकारचे शोरिंग प्रभावी नसतील. बांधकामात या प्रकारचे शोरिंग हलके आणि समायोजित करणे सोपे आहे, ज्यामुळे ते विविध ट्रेंचिंग गरजांसाठी एक लवचिक उपाय ठरतो.