ସିମେଣ୍ଟ ଓ କଂକ୍ରିଟର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଏବଂ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ସମ୍ପର୍କରେ ସବୁକିଛି

କଂକ୍ରିଟ କିମ୍ବା ସିମେଣ୍ଟ ଯେବେ ଏକ ତରଳ ଅବସ୍ଥାରୁ କଠିନ ଅବସ୍ଥାକୁ ଯାଏ ତାହାକୁ ସେଟିଂ ସମୟ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସିମେଣ୍ଟ ଏବଂ ପାଣି ମଧ୍ୟରେ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦ୍ୱାରା ସଂଘଟିତ ହେଉଥିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ହାଇଡ୍ରେସନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ହାଇଡ୍ରେସନ୍ ସମୟରେ ସିମେଣ୍ଟ ପାଣି ସହ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରି କ୍ୟାଲସିୟମ ସିଲିକେଟ୍ ହାଇଡ୍ରେଟ୍ (C-S-H) ଏବଂ କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ହାଇଡ୍ରୋକ୍ସାଇଡ୍ ଭଳି ଯୌଗିକ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ, ଯାହା ପଦାର୍ଥକୁ ଶକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଥିରତା ଦେଇଥାଏ ।

୧. ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ

ସିମେଣ୍ଟରେ ପାଣି ମିଶାଯିବା ପରେ ପେଷ୍ଟ ନିଜର ପ୍ଲାଷ୍ଟିକତା ହରାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସମୟ ନେଇଥାଏ ତାହାକୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ, ମିଶ୍ରଟି କଠୋର ତ ହୋଇଯାଏ କିନ୍ତୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଥାଏ । ଅନେକ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଏହି ସମୟଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ:

• ସୁକରଣୀୟତା: ଏହା ସେହି ସମୟକୁ ସୂଚାଇ ଥାଏ ଯେଉଁ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କଂକ୍ରିଟ୍ ତାହାର ସୁକରଣୀୟତା ବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ବା ତାହାକୁ ନେଇ କାମ କରାଯିବାର କ୍ଷମତା ନ ହରାଇ ମିଶ୍ରଣ, ପରିବହନ ଏବଂ ସ୍ଥାପନ କରିହେବ, ଯାହାକି ବଡ଼ ଆକାରର ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ନିହାତି ଜରୁରୀ ଅଟେ ।

• ପୃଷ୍ଠଭାଗ ଫିନିଶ୍: ଅଧିକ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ କଂକ୍ରିଟ୍ ପୃଷ୍ଠଭାଗକୁ ଅଧିକ ଉତ୍ତମ ଭାବେ ମସୃଣ କରିବା ଏବଂ ସମତଳ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ ।

• ଆଡଜଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ଓ ମରାମତି: ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଡଜଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ଓ ମରାମତି ସମ୍ପନ୍ନ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

୨. ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ

ସିମେଣ୍ଟର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ହେଉଛି ସିମେଣ୍ଟରେ ପାଣି ମିଶାଯିବା ପରଠାରୁ ପେଷ୍ଟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଘନୀଭୂତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟ, ଯେଉଁ ସମୟରେ ତାହା ବିକୃତ ନ ହୋଇ ନ୍ୟୂନତମ ଭାରକୁ ସମ୍ଭାଳିପାରିବ । ନିମ୍ନଲିଖିତ କାରଣ ପାଇଁ ଏହି ସମୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ:

• ଫର୍ମୱାର୍କକୁ କାଢ଼ିବା: ଫର୍ମୱାର୍କ ବା ଛାଞ୍ଚଗୁଡ଼ିକୁ ନିରାପଦ ଭାବେ କେବେ କଢ଼ାଯାଇପାରିବ ତାହା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାରେ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।

• ନିର୍ମାଣର ସମୟସୂଚୀ ନିରୂପଣ କରିବା: କଂକ୍ରିଟର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ଜାଣିବା ଦ୍ୱାରା ପରବର୍ତ୍ତୀ ନିର୍ମାଣ ଗତିବିଧିର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସହାୟତା ମିଳିଥାଏ ।

• ସଅଳ ଶକ୍ତି ବିକାଶ: ସାମଗ୍ରୀ କେବେ ସଅଳ ଶକ୍ତି ହାସଲ କରିବ ତାହା ସୂଚାଇଥାଏ; ଭାର-ବହନକାରୀ ଢାଞ୍ଚାଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଏହା ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ ।

ସେଟିଂ ସମୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ କାହିଁକି?

ନିର୍ମାଣ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ସ୍ଥାୟିତ୍ୱକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ସିମେଣ୍ଟର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ ଓ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ଜାଣିରଖିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୟଗୁଡ଼ିକୁ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ ପ୍ରବନ୍ଧନ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା ଢାଞ୍ଚାଗତ ଅଖଣ୍ଡତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ନିର୍ଭୁଲ୍ ସମୟ ନିର୍ମାଣ ଗତିବିଧିର ସମୟସୂଚୀକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା, ଖାଲି ସମୟକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ସମ୍ବଳଗୁଡ଼ିକର ଅନୁକୂଳ ଉପଯୋଗକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ଢାଞ୍ଚାଗୁଡ଼ିକର ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଶକ୍ତିକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଏବଂ ଫାଟ ଓ ବିଫଳତାର ଆଶଙ୍କାକୁ ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ ।

କଂକ୍ରିଟର ସେଟିଂ ସମୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ

ସିମେଣ୍ଟର ଉଭୟ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ କିମ୍ବା ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟକୁ ଅନେକ କାରକ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ:

୧. ପାଣି/ ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ

କଂକ୍ରିଟ ଏବଂ ସିମେଣ୍ଟର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟରେ ଜଳ-ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
ଅଧିକ ପାଣି ସେଟିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବିଳମ୍ବ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ କମ୍ ପାଣି ଏହାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଥାଏ । ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅନୁପାତ ହାସଲ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ ।

୨. ଅଧିମିଶ୍ରଣ ବା ଆଡମିକ୍ସର୍

ରିଟାର୍ଡର୍ସ ଏବଂ ଆକ୍ସିଲେଟର୍ସ ଭଳି ଆଡମିକ୍ସର୍ ସାମଗ୍ରୀ ସେଟିଂ ସମୟକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରିଥାଏ । ରିଟାର୍ଡର୍ସ ସେଟିଂ ଅବଧିକୁ ଲମ୍ବିତ କରୁଥିବାବେଳେ ଆକ୍ସିଲେଟରଗୁଡ଼ିକୁ ତାହାକୁ କମାଇଥାଏ, ଯାହା ସୁକରଣୀୟତା ଏବଂ କିଓରିଂକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ।

୩. ତାପମାତ୍ରା

ପରିବେଶୀୟ ତାପମାତ୍ରା ସେଟିଂ ସମୟକୁ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ହାଇଡ୍ରେସନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରୁଥିବାବେଳେ, କଂକ୍ରିଟର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଥଣ୍ଡା ତାପମାତ୍ରା ହାଇଡ୍ରେସନକୁ ମନ୍ଥର କରିଥାଏ ଓ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ଅନୁକୂଳତମ କିଓରିଂ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରବନ୍ଧନ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ।

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଏବଂ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ପରୀକ୍ଷା: ଭିକାଟ୍ ଆପାରାଟସ୍ ଟେଷ୍ଟ

କଂକ୍ରିଟ ଓ ସିମେଣ୍ଟର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ ତଥା ତାହାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟକୁ ମାପିବା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ଭାବେ ଭିକାଟ୍ ଆପାରାଟସ୍ ଟେଷ୍ଟ ପଦ୍ଧତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ଏକ ଭୂଲମ୍ବ ଛଡ଼ର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଏକ ଛୁଞ୍ଚି ଲାଗିଥିବା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପରୀକ୍ଷା କେମିତି ସଞ୍ଚାଳିତ ହୁଏ:

୧. ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ସମୟ

ପଦ୍ଧତି: ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିବା ସିମେଣ୍ଟ ପେଷ୍ଟ ଭିତରକୁ ଭିକାଟ୍ ଛୁଞ୍ଚିକୁ ପୁରାଯାଏ ଏବଂ ତାହାକୁ ଛାଞ୍ଚରେ ରଖିଦିଆଯାଏ ।

ମାପ: ଛାଞ୍ଚର ତଳଭାଗରୁ ୫ ମିମି ଗଭୀରତାକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପାଇଁ ଛୁଞ୍ଚିଟି କେତେ ସମୟ ନେଉଛି ତାହାକୁ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ମପାଯାଇଥାଏ । ଯଦି ଛୁଞ୍ଚିଟି ତୁରନ୍ତ ସେହି ଗଭୀରତା ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଯାଏ, ତେବେ ସିମେଣ୍ଟ ଏବେ ବି ତାହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସେଟିଂ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅଛି ଏବଂ ଯଥେଷ୍ଟ ଭାବରେ କଠିନତା ହାସଲ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିନାହିଁ ।

2. ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ

ପଦ୍ଧତି: ସିମେଣ୍ଟ ସେଟ୍ ହେବା ଜାରି ରହିବା ସମୟରେ, ଛୁଞ୍ଚିକୁ ପୁଣିଥରେ ପେଷ୍ଟ ଭିତରକୁ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥାଏ ।

ମାପ: କଂକ୍ରିଟର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ପାଇଁ, ଛୁଞ୍ଚିଟି ପେଷ୍ଟର ବେଶୀ ଗଭୀରତାକୁ ପ୍ରବେଶ କରୁ ନ ଥିବା ଉଚିତ; ତାହା ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ କେବଳ ସାମାନ୍ୟ ଛାପ ଛାଡ଼ୁଥିବା ଉଚିତ । ଏହା ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ, ସିମେଣ୍ଟଟି ଯଥେଷ୍ଟ ଭାବେ କଠିନ ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ବିକୃତି ବିନା ନ୍ୟୂନତମ ଭାରକୁ ସମର୍ଥନ କରିପାରିବ ।

ଉଭୟ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଓ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସେଟିଂ ସମୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ମାନକକୁ ପୂରଣ କରୁଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଭିକାଟ୍ ଆପାରାଟସ୍ ଯାଞ୍ଚ କରିଥାଏ । ଦକ୍ଷ ନିର୍ମାଣ ପ୍ରକଳ୍ପ ଯୋଜନା ଏବଂ ନିର୍ବାହ ପାଇଁ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।