ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ କିପରି ହିସାବ କରାଯିବ?

ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ କ’ଣ?

ଏହା ହେଉଛି କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରେ ମିଶାଯାଇଥିବା ପାଣିର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଏବଂ ସିମେଣ୍ଟର ବସ୍ତୁତ୍ୱର ଅନୁପାତ । ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ଫର୍ମୁଲା ସିଧାସଳଖ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ର ସୁଦୃଢ଼ତା ଏବଂ ସ୍ଥାୟିତ୍ୱକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥା । ସାଧାରଣ ଭାବେ, ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରେଡ୍‌‌‌‌ର କଂକ୍ରିଟ୍ ପାଇଁ ପାଣି-ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ୦.୪୦ - ୦.୬୦ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥାଏ ।

ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତର ମହତ୍ତ୍ୱ :

କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ର ଶକ୍ତିକୁ ନିରୂପଣ କରୁଥିବା ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରକ ହେଉଛି ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ।

କଂକ୍ରିଟ୍‌‌‌‌ର ଉପଯୁକ୍ତ କିଓରିଂ କରାଯାଇଥିଲେ, ତାହାର ଶକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଥାୟିତ୍ୱ ପାଇଁ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ହିଁ ପରମ ରୂପେ ଦାୟୀ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ୦.୪୦ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ୫୦ କିଗ୍ରା ସିମେଣ୍ଟ (୧ ବସ୍ତା) ପାଇଁ ୨୦ ଲିଟର ପାଣି ମିଶାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

How To Calculate Water Cement Ratio ?

Water cement ratio = Weight of water

                                                 ସିମେଣ୍ଟର ଓଜନ

ଉଦାହରଣ: ଯଦି କଂକ୍ରିଟ୍ ପାଇଁ ପାଣି-ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ୦.୫୦ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ମିଶାଯାଇଥିବା ସିମେଣ୍ଟ ୫୦ କିଗ୍ରା (୧ ବସ୍ତା ସିମେଣ୍ଟର ଓଜନ) ହୁଏ ।

କଂକ୍ରିଟ୍ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପାଣିର ପରିମାଣ ହେଉଛି:

ପାଣି / ସିମେଣ୍ଟ = ୦.୫୦

ପାଣି / ୫୦ କିଗ୍ରା = ୦.୫୦

ପାଣି = ୦.୫୦ x ୫୦ = ୨୫ ଲିଟର ।

ସେହିଭଳି ପାଣି/ସିମେଣ୍ଟ = ୦.୪୦ ହେଲେ

ପାଣି = ୦.୪୦ x ୫୦

ପାଣି = ୨୦ ଲିଟର

ଆମେ ଦେଖିଲେ, ଯେ ପାଣି-ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତକୁ ଆମେ କମାଇଲେ ପାଣିର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟ କମିଯାଇଥାଏ । ଏହା ସତ ଯେ, କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରେ ପାଣିର ପରିମାଣ କମିଲେ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌‌‌ର କମ୍ପ୍ରେସିଭ୍ ଶକ୍ତି ବଢ଼ିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତରେ କେତେକ ସୀମା ରହିଛି । ସର୍ବନିମ୍ନ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ ହେଉଛି ୦.୩୦ - ୦.୩୫, ୟା’ଠାରୁ କମ୍ ହେଲେ କଂକ୍ରିଟ୍ ଅତି ଟାଣୁଆ ହୋଇଯିବ ଓ ତାହାକୁ ନେଇ କାମ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଯିବ ।

ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତକୁ କିପରି ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବ?

ଆପଣଙ୍କ ଘରର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍ତମ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌କୁ ସୁନିିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆପଣ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରେ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତକୁ ଏହିଭଳି ଭାବେ ପରୀକ୍ଷା କରିପାରିବେ :

ଜଳୀୟ ଉପାଦାନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାର ଏକ ସରଳ ଏବଂ ବ୍ୟାବହାରିକ ଉପାୟ ହେଉଛି କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ସ୍ଲମ୍ପ୍ ପରୀକ୍ଷଣ ବା ସ୍ଲମ୍ପ୍ ଟେଷ୍ଟ୍ କରାଯିବା, ଯାହାକୁ ତଳେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି ।

ଏହି ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଷ୍ଟିଲ୍ ନିର୍ମିତ ଏକ ୩୦ ସେମି ଉଚ୍ଚ, ଆଧାରରେ ୨୦ ସେମିର ବ୍ୟାସ, ଉପରେ ୧୦ ସେମି ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ହ୍ୟାଣ୍ଡଲଯୁକ୍ତ ସ୍ଲମ୍ପ୍ କୋନ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । କୋନ୍‌‌ରେ ଥରକୁ ଥର କରି ୭.୫ ସେମି ଲେଖାଏଁ ପରସ୍ତରେ କଂକ୍ରିଟ୍ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥାଏ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରସ୍ତକୁ ୧୬ ମିମି ବ୍ୟାସ ଏବଂ ୬୦ ସେମି ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ଧାତବ ଟାମ୍ପିଂ ରଡ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ୨୫ ଥର ଟାମ୍ପିଂ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହିଭଳି ଭାବେ ସ୍ଲମ୍ପ୍ କୋନ୍ ପୁରା ଭରିଗଲା ପରେ, ତାହାକୁ ଟେକି ଉଠାଇନିଆଯାଇଥାଏ । କଂକ୍ରିଟ୍ ଯେଉଁ ମାତ୍ରା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖସିବ/ଢଳିବ ତାହାକୁ ସ୍ଲମ୍ପ୍ କୁହାଯାଏ । କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରୁ କୋନ୍‌‌କୁ କାଢ଼ିନିଆଯିବା ପରେ କୋନ୍‌‌ର ଶୀର୍ଷଭାଗରୁ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ର ଶୀର୍ଷଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାକୁ ମପାଯାଇଥାଏ ।

କଂକ୍ରିଟ୍ ସ୍ଲମ୍ପ୍‌‌ର ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ବିଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହାକୁ ତଳେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଏବଂ ତାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାମଲାରେ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିବା କମ୍ପାକ୍ସନ୍ ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଯେଉଁଠି ରିଇନ୍‌‌ଫୋର୍ସମେଣ୍ଟ ଆଦି କାରଣରୁ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ର ଚଳନ ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ନ ଥାଏ କିମ୍ବା ଯେଉଁଠି ସ୍ଲମ୍ପ୍‌‌ର କମ୍ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ସେଠାରେ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌କୁ ଜୋର୍‌‌ରେ ଧୂର୍ମୂଷ କରାଯାଇପାରିବ ।

ବହୁ ପରିମାଣର କଂକ୍ରିଟ୍ ଏବଂ ସଡ଼କ କାମ : ୨.୫ ରୁ ୫ ସେମି

ସାଧାରଣ ବିମ୍ ଏବଂ ସ୍ଲାବ୍ : ୫ ରୁ ୧୦ ସେମି

କଲମ୍, ପତଳା ଭୂଲମ୍ବ ସେକ୍ସନ୍

ଏବଂ ରିଟେନିଂ ୱାଲ୍ ଆଦି : ୭.୫ରୁ ୧୨.୫ ସେମି

ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ: କଂକ୍ରିଟ୍ ଏବଂ ତାହାର ପ୍ରକାରଭେଦ

ବାରମ୍ବାର ପଚରାଯାଉଥିବା ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀ

୧. ପାଣି ସିମେଣ୍ଟର ଅନୁପାତ କେମିତି ସୁଦୃଢ଼ତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ?

ପାଣି ସିମେଣ୍ଟର ଅନୁପାତ ଯେତେ କମ୍ ହେବ, ସେତେ କମ୍ ବାୟୁ ରନ୍ଧ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହେବ ଏବଂ ସେତେ ଅଧିକ କମ୍ପାକ୍ଟ କଂକ୍ରିଟ୍ ଢାଞ୍ଚା ସୃଷ୍ଟି ହେବ । ଏହାଫଳରେ ଉଚ୍ଚତର ସୁଦୃଢ଼ତା ବିଶିଷ୍ଟ ଢାଞ୍ଚା ତିଆରି ହେବ । ଉଚ୍ଚ ମାତ୍ରାର ପାଣି କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ର କମ୍ପ୍ରେସିଭ୍ ଶକ୍ତିକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ କାରଣ ଏହା ସିମେଣ୍ଟ ମଧ୍ୟରେ ଫାଙ୍କକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।

୨. କମ୍ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତର ଫାଇଦାଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ?

ପାଣି ସିମେଣ୍ଟ ଅନୁପାତ କମ୍ ହୋଇଥିଲେ ଶୁଖିବା ସମୟରେ କମ୍ ସଙ୍କୁଚନ ଓ ଫାଟ ଘଟିଥାଏ । କମ୍ ଜଳ ଭେଦ୍ୟତା ରହିଥାଏ ଏବଂ ଏହା କଂକ୍ରିଟ୍ ଓ ରିଇନ୍‌‌ଫୋର୍ସମେଣ୍ଟ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ବନ୍ଧନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

୩. ଆମେ କଂକ୍ରିଟ୍‌‌ରେ ପାଣି ସିମେଣ୍ଟର ଅନୁପାତକୁ କମ୍ କେମିତି କରିପାରିବା?

ସିମେଣ୍ଟର ପରିମାଣକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଆପଣ ପ୍ରଥମେ ପାଣିର ପରିମାଣକୁ କମ୍ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ । ଏକ ମିଶ୍ରଣ ଉପାଦାନ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ, ସମ୍ମିଳିତ ଏଗ୍ରିଗେଟ୍ ଗ୍ରେଡିଂକୁ ଉପଯୁକ୍ତ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଫ୍ଲାଏ ଆଶ୍ ମିଶାନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଉତ୍ତମ ଦାନା ଆକୃତି ଥିବା ଏଗ୍ରିଗେଟ୍ ଆଣନ୍ତୁ ।